Sardunya Toprak İhtiyaçları ve Gübreleme Önerileri

Sardunyalar İçin En İdeal Toprak Karışımı

Sardunyalar, renkli ve göz alıcı çiçekleriyle popüler bir bahçe bitkisidir. Bu güzel çiçekleri sağlıklı ve canlı tutmak için doğru toprak karışımı kullanmak önemlidir. İşte sardunyalar için en ideal toprak karışımı hakkında bilmeniz gerekenler. Sardunyalar, iyi drene olabilen ve besin açısından zengin bir toprak karışımına ihtiyaç duyarlar. İdeal toprak karışımı, toprak, kompost ve perlit veya kum gibi hafif malzemelerin uygun oranlarda karıştırılmasıyla elde edilir. Bu karışım, sardunyaların köklerinin hava almasını ve suyun iyi bir şekilde drenajını sağlar. Birçok bahçe merkezi veya fidanlık, sardunyalar için özel olarak hazırlanmış toprak karışımları sunmaktadır. Bu karışımlar genellikle sardunyaların ihtiyaç duyduğu besinleri içerir ve optimum pH değerini sağlar. Hazır toprak karışımlarını tercih ederseniz, sardunyalarınızın sağlığına katkıda bulunacak bir seçenek elde etmiş olursunuz. Eğer kendi toprak karışımınızı hazırlamak isterseniz, önerilen bir oran kullanabilirsiniz. Yaklaşık olarak 1 kısım bahçe toprağı, 1 kısım kompost ve 1/2 kısım perlit veya kum karışımı sardunyalarınız için uygun olacaktır. Bu karışım, toprağın nem tutma yeteneğini artırırken, aşırı su birikimini önler. Sardunyaların büyümesini desteklemek için toprak karışımına ek olarak organik gübreler de kullanabilirsiniz. Organik gübreler, bitkilere doğal olarak elde edilen besin maddeleri sağlar ve toprak verimliliğini artırır. Sardunyalar için dengeli bir gübre kullanmanız önemlidir, çünkü aşırı gübreleme bitki sağlığını olumsuz etkileyebilir. Sardunyaların kökleri derinlere doğru büyürken, toprak karışımını düzenli olarak kontrol etmek ve gerekirse taze karışım eklemek önemlidir. Ayrıca, sardunyalarınızı uygun şekilde sulayarak toprak nemini korumalısınız. Sulama sıklığı bitki ve çevresel koşullara bağlı olarak değişebilir, ancak genellikle toprağın hafifçe kurumasını beklemek en iyisidir.

Doğru pH Değerleriyle Sardunya Toprağı Hazırlama

Sardunyaların sağlıklı gelişimi ve çiçeklenmesi için doğru pH değeri, toprak hazırlığında büyük bir öneme sahiptir. İşte sardunyalar için doğru pH değerleriyle toprak hazırlama hakkında bilinmesi gerekenler. Sardunyaların tercih ettiği pH değeri genellikle hafif asidik ila nötr (6,0 ila 7,0) aralığındadır. Bu pH aralığı, bitkilerin besin maddelerini en iyi şekilde alabilmesini ve köklerin sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlar. Doğru pH değeri, bitkilerin topraktaki mineralleri emmesini kolaylaştırır ve besin eksikliklerini önler. Toprağın pH değerini ölçmek için bir pH ölçüm cihazı veya toprak test kiti kullanabilirsiniz. Eğer toprağınızın pH değeri sardunyalar için uygun değilse, pH değerini ayarlamak için bazı adımlar izlemeniz gerekebilir. Eğer toprağınız alkali (yani pH değeri yüksek) ise, toprağı asidik hale getirmek için baziklik düşürücü malzemeler kullanabilirsiniz. Örneğin, turba yosunu veya sülfürik asit gibi asidik maddeler toprağın pH değerini düşürebilir. Bu malzemeleri toprağa eklerken dikkatli olmalı ve önerilen miktarları aşmamaya özen göstermelisiniz. Öte yandan, toprağınız asidik ise (yani pH değeri düşük), pH değerini yükseltmek için kireç veya kireçtaşı toprağa ekleyebilirsiniz. Bu malzemeler toprağın alkali hale gelmesine yardımcı olur. Ancak, kireçlemenin aşırıya kaçmaması ve bitkilere zarar vermemesi için doğru oranlarda kullanılması önemlidir. Toprak pH değerini düzelttikten sonra, sardunyalarınızın ihtiyaç duyduğu diğer besin maddelerini karşılamak için uygun gübreleme yapmayı unutmayın. pH dengesinin yanı sıra, bitkiler için gerekli olan azot, fosfor, potasyum ve diğer mineralleri içeren dengeli bir gübre kullanmanız önemlidir. Sonuç olarak, sardunyalarınızın sağlıklı büyümesi ve çiçeklenmesi için doğru pH değerleriyle toprak hazırlığı önemlidir. Toprağın pH değerini ölçmek ve uygun şekilde düzenlemek, bitkilerin besin maddelerini en iyi şekilde alabilmesini sağlar.

Organik Gübre Seçenekleriyle Sardunya Beslemesi

Sardunyalarınızı organik olarak beslemek, bitkilerinizin sağlıklı büyümesini desteklemek ve çevreye dost bir yaklaşım benimsemek için harika bir seçenektir. İşte organik gübre seçenekleriyle sardunya beslemesi hakkında bilinmesi gerekenler. Kompost: Kompost, organik maddelerin ayrışması sonucu elde edilen doğal bir gübredir. Sardunyalarınıza besin sağlamak için kendi kompostunu yapabilir veya hazır kompost satın alabilirsiniz. Kompost, bitkilere humus, azot, fosfor ve potasyum gibi önemli besin maddelerini sağlar. Sardunyalarınızı her bahar sezonunda kompost ile beslemek, sağlıklı kök gelişimi ve çiçeklenme için faydalı olacaktır. Deniz yosunu gübresi: Deniz yosunu gübresi, deniz yosunlarının işlenmesiyle elde edilen doğal bir gübredir. Bu gübre, sardunyalarınız için değerli besin maddeleri ve mikroorganizmalar içerir. Deniz yosunu gübresi, bitkilerin büyümesini teşvik eder, toprak verimliliğini artırır ve bitkilerin hastalıklara karşı direncini artırır. Sardunyalarınızı paket üzerinde belirtilen talimatlara göre deniz yosunu gübresiyle besleyebilirsiniz. Hayvan gübreleri: Organik tarımda kullanılan hayvan gübreleri de sardunyalarınızı beslemek için tercih edilebilir. Özellikle inek, koyun veya tavuk gübresi gibi olgunlaşmış hayvan gübreleri, bitkilere doğal besin maddeleri sağlar. Ancak, hayvan gübrelerini doğru şekilde kullanmak ve aşırı gübrelemeyi önlemek önemlidir. Gübrelemeyi önerilen miktarlarda ve düzenli aralıklarla yapmak bitkilerinizin sağlığını korur. Yeşil gübreler: Yeşil gübreler, bitkilerin toprağı beslemek ve toprak yapısını iyileştirmek amacıyla yetiştirildiği bitkilerdir. Örneğin, yonca, fiğ, korunga gibi bitkiler sardunyalarınız için uygun yeşil gübre seçenekleri olabilir. Bu bitkileri büyüterek ve toprağa karıştırarak bitkilerinize doğal besin sağlayabilirsiniz. Organik gübrelerle sardunyalarınızı beslerken, ambalaj üzerindeki talimatları dikkatlice takip etmek önemlidir. Aşırı gübreleme bitkilerinize zarar verebilir, bu nedenle önerilen miktarlarda kullanmaya özen gösterin.

Kök Gelişimini Destekleyen Sardunya Toprağı Önerileri

Sardunyaların kök gelişimi, sağlıklı bir bitki büyümesi için temel öneme sahiptir. Doğru toprak karışımı ve bakım uygulamaları, köklerin sağlıklı bir şekilde gelişmesini destekler. İşte kök gelişimini destekleyen sardunya toprağı önerileri. Hava geçirgenliği sağlayan toprak: Sardunyaların kökleri, hava alabilen bir ortamda sağlıklı bir şekilde gelişir. Toprak karışımınızı hava geçirgenliği yüksek tutmak için hafif ve gevşek malzemelerle zenginleştirin. Kum, perlit veya vermikülit gibi malzemeler toprağın hava geçirgenliğini artırır. İyi drenaj sağlayan toprak: Sardunyalar, aşırı sulama sonucu oluşabilecek kök çürümelerinden korunmalıdır. İyi drenaj sağlayan bir toprak karışımı kullanarak köklerin fazla su birikiminden korunmasını sağlayabilirsiniz. Toprak karışımınızda kum veya perlit gibi drenajı artıran malzemeler kullanabilirsiniz. Besin açısından zengin toprak: Sardunyaların sağlıklı kök gelişimi için yeterli besin maddelerine ihtiyaçları vardır. Toprak karışımınızı organik maddeyle zenginleştirerek bitkilere doğal besin kaynakları sağlayabilirsiniz. Kompost veya organik gübreler toprağı besleyerek kök gelişimini destekler. pH dengesi: Doğru pH değeri, sardunyaların köklerinin besinleri daha iyi emmelerine yardımcı olur. Sardunyalar genellikle hafif asidik (6,0 ila 7,0) pH değerleri arasında iyi gelişir. Toprağın pH seviyesini doğru aralıkta tutmak için toprak testi yapabilir ve pH ayarlamaları için uygun malzemeleri kullanabilirsiniz. Toprak nemini koruma: Kök gelişimi için nemli bir ortam sağlamak önemlidir. Sardunyalarınızı düzenli ve uygun şekilde sulayarak toprak nemini koruyun. Ancak, aşırı sulamaktan kaçının, çünkü bu kök çürümelerine yol açabilir. Sulama sıklığı bitki ve çevresel koşullara bağlı olarak değişir, ancak toprağın hafifçe kurumasını beklemek en iyisidir. Kök gelişimini destekleyen doğru toprak karışımı ve uygun bakım uygulamaları, sardunyalarınızın sağlıklı ve güçlü bir şekilde büyümesini sağlar.

Verimli Sardunya Toprağı İçin Drenaj İpuçları

Sardunyaları yetiştirirken, verimli bir sardunya toprağı oluşturmak için doğru drenaj yöntemlerini uygulamak önemlidir. İyi drenaj, köklerin aşırı su birikiminden korunmasını sağlayarak bitkilerin sağlıklı büyümesini destekler. İşte verimli sardunya toprağı için drenaj ipuçları. Hava geçirgenliği sağlayan malzemeler: Sardunyaların kökleri sağlıklı bir şekilde gelişmek için hava alabilen bir ortamda olmalıdır. Toprak karışımınızı gevşek ve hava geçirgenliği yüksek tutmak için malzemeler ekleyebilirsiniz. Kum, perlit veya vermikülit gibi malzemeler toprağın hava geçirgenliğini artırır ve suyun daha iyi drene olmasını sağlar. Drenaj delikleri veya tabanlık kullanımı: Sardunya saksılarına veya bahçe alanlarına drenaj delikleri eklemek, fazla suyun kolayca akmasını sağlar. Drenaj delikleri, toprakta su birikimini önler ve köklerin çürümesini engeller. Ayrıca, saksıların altına tabanlık kullanarak da drenajı iyileştirebilirsiniz. Tabanlık, saksı altında biriken suyu tutar ve bitkilerin köklerinin aşırı sulamadan etkilenmesini önler. Eğimli alanlar: Sardunyalarınızı bahçede yetiştiriyorsanız, bitkilerin bulunduğu alanın doğal olarak eğimli olmasını tercih edebilirsiniz. Eğimli alanlar, yağmur veya sulama suyunun bitki köklerinden uzaklaşmasına yardımcı olur ve su birikimini azaltır. Bu şekilde, kökler aşırı su stresinden korunur ve sağlıklı bir şekilde büyüyebilir. Sulama yöntemleri: Sardunyaları düzenli ve doğru şekilde sulamak, drenajın etkinliğini artıran bir faktördür. Bitkileri aşırı sulamaktan kaçının, çünkü bu kök çürümelerine ve drenaj sorunlarına yol açabilir. Toprağın hafifçe kurumasını beklemek ve ardından uygun miktarda su vermek en iyisidir. Sulama sıklığı bitki türüne, iklim koşullarına ve toprak tipine bağlı olarak değişebilir. Drenaj ipuçlarını uygulayarak, sardunyalarınızın sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlayabilir ve köklerin aşırı su stresinden korunmasını sağlayabilirsiniz.

Sardunyalar İçin Saksı Seçimi ve Toprak Adaptasyonu

Sardunyaları saksıda yetiştirmek istiyorsanız, doğru saksı seçimi ve toprak adaptasyonu önemlidir. Sardunyaların sağlıklı büyümesini ve köklerin uygun şekilde gelişmesini sağlamak için uygun saksı ve toprak seçimi yapılmalıdır. İşte sardunyalar için saksı seçimi ve toprak adaptasyonu hakkında bilinmesi gerekenler. Saksı seçimi: Sardunyaları yetiştirmek için uygun bir saksı seçmek önemlidir. Saksının boyutu, bitkinin kök sisteminin rahatça yerleşebileceği ve büyüyebileceği bir alan sağlamalıdır. Genellikle, sardunyaları yetiştirmek için orta büyüklükte saksılar tercih edilir. Saksının altında drenaj delikleri bulunmalıdır, böylece fazla su kolayca akabilir. Saksı malzemesi: Sardunyalar için terakota veya plastik gibi uygun saksı malzemeleri kullanabilirsiniz. Terakota saksılar, topraktaki nemin buharlaşmasına yardımcı olur ve köklerin hava almasını sağlar. Plastik saksılar ise suyu daha iyi tutar ve sardunyaların daha sık sulanmasını gerektirir. Hangi malzemeyi tercih ederseniz edin, saksının iyi drenaj sağlaması önemlidir. Toprak adaptasyonu: Sardunyalar için uygun toprak karışımı kullanmak kök gelişimini destekler ve bitkilerin besin ihtiyaçlarını karşılar. Genellikle hafif, iyi drene olan ve besin açısından zengin bir toprak karışımı tercih edilir. Sardunyalar için özel olarak formüle edilmiş ticari toprak karışımlarını kullanabilirsiniz. Ayrıca, toprağınızı organik malzemelerle zenginleştirmek için kompost veya organik gübreler ekleyebilirsiniz. Toprak drenajı: Sardunyaların sağlıklı büyümesi için iyi bir drenaj sağlamak önemlidir. Toprak karışımınıza hafif malzemeler ekleyerek ve drenaj delikleri olan bir saksı kullanarak su birikimini önleyebilirsiniz. Aşırı su birikimi kök çürümelerine ve bitki hastalıklarına neden olabilir. Drenajın etkinliğini artırmak için saksının altına bir tabanlık yerleştirebilirsiniz.

Toprak Nemini Koruma ve Sulama Stratejileri

Sardunyaların sağlıklı büyümesi için uygun toprak nemini koruma ve sulama stratejileri uygulamak önemlidir. Doğru sulama yöntemleri ve nem seviyesini koruma teknikleri, bitkilerin su ihtiyacını karşılayarak köklerin sağlıklı gelişimini destekler. İşte toprak nemini koruma ve sulama stratejileri hakkında bilinmesi gerekenler. Sulama zamanlaması: Sardunyaları sulamak için en uygun zaman sabah erken saatler veya akşam geç saatlerdir. Bu zaman dilimlerinde hava daha serin olduğu için su daha az buharlaşır ve bitkilerin suyu daha iyi emmesi sağlanır. Öğle saatlerinde sulama yapmak, suyun hızla buharlaşmasına ve bitkilerin su stresine girmesine neden olabilir. Sulama sıklığı: Sardunyaları düzenli ve uygun aralıklarla sulamak önemlidir. Toprak yüzeyi hafifçe kuruduktan sonra sulama yapmak idealdir. Fazla su birikiminden kaçınmak için bitkileri aşırı sulamaktan kaçının. Sulama sıklığı, bitki türüne, hava koşullarına ve toprak tipine bağlı olarak değişebilir. Toprağın nem seviyesini kontrol etmek için parmaklarınızı toprağa batırarak nemlilik düzeyini değerlendirebilirsiniz. Köklere odaklanma: Sardunyaların köklerini sağlıklı tutmak için köklere odaklanan sulama yapmak önemlidir. Sardunyaların kökleri genellikle toprağın alt kısmında bulunur, bu yüzden suyu köklere ulaştırmak için yavaş ve derin sulama yapmak önemlidir. Su, köklerin etrafına yayılmadan önce toprakta derinlemesine emilmelidir. Mulçlama: Toprağı mulç malzemeleriyle örtmek, toprak nemini korumak için etkili bir yöntemdir. Organik malzemelerle (örneğin, saman, çim kesimi, yapraklar) toprak yüzeyini kaplayarak su buharlaşmasını azaltır ve toprak nemini korur. Mulç, aynı zamanda toprak sıcaklığını dengeleyerek köklerin zarar görmesini engeller. Toprağı düzenli olarak kontrol etme: Bitkilerin su ihtiyacını belirlemek için toprak nemini düzenli olarak kontrol etmek önemlidir. Parmağınızı toprağa batırarak nem seviyesini değerlendirebilirsiniz. Toprak yüzeyi hafifçe kuruduğunda sulama yapmanız gerekebilir.

Sardunyalarda Nitrojen, Fosfor ve Potasyum Dengesini Sağlama

Sardunyaların sağlıklı büyümesi ve çiçeklerin gelişimi için doğru besin dengesi önemlidir. Nitrojen (N), fosfor (P) ve potasyum (K) bitkilerin temel besin elementleridir ve bitkilerin büyümesi için gereklidir. İşte sardunyalarda nitrojen, fosfor ve potasyum dengesini sağlama hakkında bilinmesi gerekenler. Nitrojen (N): Nitrojen bitkilerin yapısında yer alan temel bir elementtir ve bitkilerin büyümesi ve yeşillik oluşumu için önemlidir. Sardunyaların yeterli miktarda nitrojen alması, sağlıklı yaprak büyümesi ve canlı yeşil renklerin korunması için gereklidir. Nitrojen eksikliği bitkilerin solgunlaşmasına ve yaprakların sararmasına neden olabilir. Bununla birlikte, aşırı nitrojen uygulaması da bitkilerde yaprak gelişimini teşvik ederken çiçeklenmeyi azaltabilir. Sardunyalar için uygun bir nitrojen dengesi sağlamak için, dikkatlice etiketlenmiş bir gübre ürünü kullanmanız önemlidir. Fosfor (P): Fosfor bitkilerin enerji transferi ve kök gelişimi için önemli bir elementtir. Fosfor eksikliği sardunyalarda kök gelişimini olumsuz etkileyebilir ve bitkilerin zayıf büyümesine neden olabilir. Fosfor, sardunyaların çiçeklerini teşvik etmek ve sağlıklı kök sistemi oluşturmak için önemlidir. Fosforlu gübreler kullanarak sardunyalarınıza yeterli fosfor sağlayabilirsiniz. Potasyum (K): Potasyum bitkilerin genel büyüme, çiçeklenme ve hastalık direnci için önemli bir elementtir. Potasyum eksikliği sardunyalarda yaprak kenarlarında kuruma, çiçeklerin solması ve genel bitki zayıflığına neden olabilir. Potasyum bitkilerin su düzenlemesine yardımcı olur ve bitkilerin stresle başa çıkmasına yardımcı olur. Sardunyalar için potasyum açısından zengin bir gübre kullanarak bitkilerin ihtiyaç duyduğu potasyumu sağlayabilirsiniz. Sardunyalarınızda nitrojen, fosfor ve potasyum dengesini sağlamak için doğru gübreleme programı uygulamak önemlidir. İhtiyaçlara uygun bir nitrojen, fosfor ve potasyum oranına sahip dengeli bir gübre kullanarak bitkilerinizin sağlıklı ve çekici görünmesini sağlayabilirsiniz.

Sardunyaların Topraktaki Mikrobesin İhtiyaçları

Sardunyaların sağlıklı büyümesi için topraktaki mikrobesin ihtiyaçlarını karşılamak önemlidir. Mikrobesinler bitkilerin daha küçük miktarlarda ihtiyaç duyduğu, ancak büyüme ve gelişme süreçlerinde kritik bir rol oynayan besin maddeleridir. İşte sardunyaların topraktaki mikrobesin ihtiyaçları hakkında bilinmesi gerekenler. Demir (Fe): Demir bitkilerin yapısında yer alan ve klorofil üretimi için önemli olan bir mikrobesindir. Demir eksikliği sardunyalarda yaprakların sararması, büyüme durması ve genel bitki zayıflığına neden olabilir. Demirin bitkiler tarafından alınabilir formu Fe2+ iyonudur. Demir eksikliği durumunda, toprağa demir şelatı gibi uygun bir gübre uygulanabilir. Bakır (Cu): Bakır bitkilerin enzimatik faaliyetleri için gerekli olan bir mikrobesindir. Bakır eksikliği sardunyalarda yaprakların kıvrılması, büyüme durması ve genel bitki zayıflığına neden olabilir. Bakırın bitkiler tarafından alınabilir formu Cu2+ iyonudur. Bakır eksikliği durumunda, uygun bir bakır gübresi uygulanabilir. Çinko (Zn): Çinko bitkilerin büyüme süreçlerinde önemli bir rol oynayan bir mikrobesindir. Çinko eksikliği sardunyalarda yaprakların sararması, büyüme durması ve çiçeklenme sorunlarına neden olabilir. Çinkonun bitkiler tarafından alınabilir formu Zn2+ iyonudur. Çinko eksikliği durumunda, uygun bir çinko gübresi uygulanabilir. Mangan (Mn): Mangan bitkilerin fotosentez ve enzimatik aktiviteleri için önemli olan bir mikrobesindir. Mangan eksikliği sardunyalarda yaprakların sararması, büyüme durması ve genel bitki zayıflığına neden olabilir. Manganın bitkiler tarafından alınabilir formu Mn2+ iyonudur. Mangan eksikliği durumunda, uygun bir mangan gübresi uygulanabilir. Sardunyaların topraktaki mikrobesin ihtiyaçlarını karşılamak için toprağın düzenli olarak test edilmesi önemlidir. Toprak analizi, topraktaki mikrobesin seviyelerini belirlemenize ve uygun gübrelemeyi yapmanıza yardımcı olacaktır.

Toprak Bakımında Zararlı Haşereler ve Sardunya Kontrolü

Toprak bakımı, sardunyaların sağlıklı büyümesini ve çiçeklenmesini sağlamak için önemlidir. Ancak, bazen zararlı haşereler toprakta ortaya çıkabilir ve bitkilerin büyümesini olumsuz etkileyebilir. İşte sardunyalarda zararlı haşerelerin kontrolü için bazı yöntemler. Salyangozlar ve Sümüklü Böcekler: Sardunyalar için toprak bakımında sıkça karşılaşılan zararlılardan biri salyangozlar ve sümüklü böceklerdir. Bu zararlılar genellikle bitkilerin yapraklarında ve çiçeklerinde hasara neden olurlar. Zararlıları kontrol etmek için, bitkilerin çevresini temiz ve düzenli tutun. Ayrıca, zararlıları engellemek için tuz, kahve telvesi veya çim tırmığı kullanarak bitkilerin etrafına bir bariyer oluşturabilirsiniz. Mantarlar: Sardunyaların köklerinde ve toprakta mantar enfeksiyonları gelişebilir. Bu enfeksiyonlar bitkilerin kök gelişimini engelleyebilir ve hastalıklara neden olabilir. Mantarları kontrol etmek için, bitkileri aşırı sulamaktan kaçının ve toprakta iyi bir drenaj sağlayın. Ayrıca, mantar önleyici ilaçlar kullanarak bitkilerinizi koruyabilirsiniz. Sinekler ve Bitler: Sardunyaların yaprakları ve sürgünleri üzerinde sinekler ve bitler gibi zararlı böcekler görülebilir. Bu zararlılar bitkilerin özsuyunu emerek yaprakları solgun ve zayıf bırakabilir. Zararlıları kontrol etmek için, bitkilerinizi düzenli olarak gözlemleyin ve zararlıları tespit ettiğinizde hemen müdahale edin. Doğal böcek ilaçları veya sabunlu su gibi ev yapımı çözümlerle zararlıları kontrol edebilirsiniz. Kök Kurdu: Sardunyaların köklerinde yaşayan kök kurdu larvaları da bitkilere zarar verebilir. Kök kurtları kökleri kemirerek bitkilerin besin ve su almasını engeller. Kök kurduyla mücadele etmek için, bitkileri dikkatlice çıkartıp kökleri kontrol edin. Zarar görmüş kökleri kesin ve bitkiyi yeni bir toprakla yeniden dikin. Sardunyalarınızı zararlı haşerelerden korumak için düzenli olarak bitkilerinizi kontrol edin ve gerekli önlemleri alın.